fbpx

Początki motoryzacji

Początki motoryzacji cd

Pomimo rozwoju kolei wynalazcy nie zaprzestali prac nad drogowymi pojazdami parowymi. Co więcej, nie były to tylko konstrukcje doświadczalne, ale powstały również omnibusy parowe wożące za opłatą pasażerów.

Pierwsza linia, na której regularnie kursowały omnibusy, została uruchomiona w Anglii w 1831 roku. Napędzane parą pojazdy jeździły pomiędzy Londynem a Statford. Z czasem do omnibusów parowych wprowadzono liczne ulepszenia, których część przejęli później konstruktorzy pojazdów spalinowych.

Na szczególną uwagę zasługuje zbudowany w 1873 roku przez francuskiego inżyniera Amédé’ego Bollé’ego omnibus „Posłuszna”. Pojazd ten wyposażony został w dwie maszyny parowe napędzające oddzielnie każde z tylnych kół. „Posłuszna” miała ogumienie z masywnego kauczuku i miękkie resory piórowe, czyli takie, jak stosuje się we współczesnych samochodach.

Nowością w tamtych czasach było przeniesienie napędu przy użyciu przekładni łańcuchowej współpracującej ze skrzynią biegów. Pojazd ważył, co prawda prawie pięć ton, ale osiągał przeciętną prędkość 42 km/h, wliczając w czas podróży przerwy potrzebne na uzupełnienie wody.

Początki motoryzacji
Początki motoryzacji

Pomimo, że pierwsze pojazdy z silnikami spalinowymi pomału zaczęły torować sobie trwałe miejsce w ówczesnej motoryzacji, ich niedoskonałości eksploatacyjne dostarczały jeszcze wielu wątpliwości.

Między innymi z tego powodu, dla przekonania się, który napęd jest najlepszy, z inicjatywy francuskiego dziennikarza Pierre Griffarda, zorganizowano jazdę konkursową różnych pojazdów samojezdnych. Podstawowym wymogiem regulaminu było osiągnięcie prędkości 12,5 km/h na trasie o długości 126 km z Paryża do Rouen.

I choć ze zgłoszonych aż 102 zawodników (38 pojazdów benzynowych, 29 parowych, 5 elektrycznych, 5 z silnikiem na sprzężone powietrze, reszta z innymi rodzajami napędu) do mety, jako pierwszy dotarł parowy pojazd ciągnący wygodny powóz, zbudowany przez fabrykę De Dion-Bouton, to jednak został on zdyskwalifikowany, jako ciągnik, a nie powóz samojezdny (automobil), co było wymaganiem regulaminu.

Po dyskwalifikacji tego pojazdu, okazało się, że najlepszy wynik uzyskały wszystkie powozy benzynowe, a zwłaszcza automobile marek Peugeot i Panhard-Levassor, które osiągnęły średnio szybkość 20 km/h. W 1875 roku mieszkający w Wiedniu ślusarz żydowskiego pochodzenia Siegfried Marcus wyjechał na ulicę czterokołowym pojazdem z czterosuwowym silnikiem benzynowym.

Marcus zamontował silnik na drewnianej ramie wzmocnionej blaszanymi okuciami. Rama opierała się na dwóch osiach z kołami, z których pierwsza była skrętna, tak jak w wozach konnych. Pojazdem sterowano za pomocą niewielkiej, pionowo ustawionej kierownicy połączonej z przekładnią. Konstrukcja Marcusa ważyła 756 kilogramów i była na tyle solidna, że jeszcze w 1950 roku udało się ją uruchomić.

Pojazd osiągał prędkość od 6 do 8 km/h, miał hamulce w postaci drewnianych klocków dociskanych do obręczy kół oraz resorowaną przednią oś. Niestety, miejscowa policja zabroniła Mercusowi publicznego korzystania z wynalazku ze względu na dokuczliwy odór spalin.

Mimo, że Siegfried Marcus skonstruował pojazd z silnikiem benzynowym, powszechnie uznaje się, że pierwsze samochody powstały niezależnie od siebie w warsztatach dwóch niemieckich inżynierów: Gottlieba Daimlera i Carla Benza. Benz w 1885 roku przeprowadził pierwsze próby z trójkołowym pojazdem napędzanym czterosuwowym silnikiem benzynowym.

Napęd przenoszony był na dwa tylne koła, a przednie służyło do sterowania. Duże, leżące poziomo koło zamachowe zapewniało równą pracę jednocylindrowego silnika.

Hamulcami były klocki, w razie potrzeby dociskane do obręczy szprychowych kół.

Pojazd ważył 260 kilogramów i już podczas pierwszej próby poza podwórkiem Benza bezawaryjnie przejechał 24 kilometry. Konstruktor opatentował go w 1886 roku.

Początki motoryzacji
Początki motoryzacji

Początki motoryzacji