Nie płacisz alimentów – stracisz prawo jazdy.
Od pewnego czasu otrzymuje sporo pytań od osób, które pytały: Czy można stracić prawo jazdy za niepłacenie alimentów? Można, ale nie jest to proces automatyczny i trzeba się trochę natrudzić, aby stracić prawo jazdy za niepłacenie alimentów.
Osoba, którą sąd zobowiązał do świadczeń alimentacyjnych i która celowo unika legalnego zatrudnienia, aby trudniej było udowodnić uzyskiwanie dochodu lub zataja składniki majątku, czy w inny sposób „miga się” od płacenia alimentów – ponosi za to odpowiedzialność karną (art. 209§1 Kodeksu karnego).
Kiedy można stracić prawo jazdy za niepłacenie alimentów?
Możliwość utraty prawa jazdy pojawia się, gdy świadczenie alimentacyjne nie jest spełniane a osoba, która jest uprawniona do alimentów uzyskała pieniądze z funduszu alimentacyjnego. W takim przypadku wójt, burmistrz, prezydent miasta występuje przeciwko dłużnikowi, jako wierzyciel i dąży do ściągnięcia kwoty wypłaconej z funduszu.
- W przypadku, gdy dłużnik alimentacyjny nie płaci alimentów z powodu braku zatrudnienia, organ samorządu gminnego:
- zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się, jako bezrobotny albo, jako poszukujący pracy,
- informuje właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.
- W przypadku, gdy dłużnik domówił lub uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego:
- złożenia oświadczenia majątkowego,
- zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy, jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
- bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy:
- przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
- wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych,
- udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych.
W takim wypadku prawo jazdy podlega zatrzymaniu na wezwanie starosty lub w trakcie kontroli drogowej.
Nie płacisz alimentów – stracisz prawo jazdy
Kiedy można odzyskać prawo jazdy?
Zatrzymane prawo jazdy za niepłacenie alimentów może zostać zwrócone na wniosek wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, gdy dłużnik:
- umożliwi przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego,
- złoży oświadczenie majątkowe,
- zarejestruje się jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
- podejmie pracę albo inną formę aktywizacji zawodowej zaproponowaną przez powiatowy urząd pracy.
Czy zatrzymanie prawa jazdy za alimenty jest niezgodne z prawem?
Przepis umożliwiający odbieranie prawa jazdy dłużnikom alimentacyjnym jest niezgodny z konstytucją – uznał Trybunał Konstytucyjny, który badał konstytucyjność przepisów ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych z 2005 roku. Na podstawie tej ustawy prawo jazdy, co roku traciło po kilkaset osób. Zatrzymanie prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu jest sprzeczne z konstytucyjną zasadą proporcjonalności między celem a środkami proponowanymi, by ten cel osiągnąć – uznał Trybunał Konstytucyjny.
TK badał konstytucyjność przepisów ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych z 2005 roku. Prawo to pozwala odbierać prawa jazdy ludziom, którzy nie płacą zasądzonych alimentów.
TK za niekonstytucyjny uznał też m.in. brak trybu odwoławczego od decyzji starosty w sprawie zatrzymania prawa jazdy oraz związanie starosty decyzją organu wnioskującego o zatrzymanie prawa jazdy. Trybunał zwrócił ponadto uwagę, że w wielu przypadkach prawo jazdy służy aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych bądź służy im w pracy. Nie spowodował on jednak wykluczenia tego narzędzia oddziaływania na niesolidnych rodziców, ponieważ wyrok dotyczył nieobowiązującej już wówczas ustawy o zaliczce alimentacyjnej. Gminy dalej wysyłały do starostów wnioski, bo identycznie brzmiące przepisy pojawiły się w art. 5 ustawy z 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 1, poz. 7 z późn. zm.), która od października 2008 r. zastąpiła poprzednie przepisy.
Podsumowanie
Zatrzymanie prawa jazdy nie nastąpi wobec dłużnika, który częściowo wywiązuje się z zobowiązań alimentacyjnych, pracuje, nie unika składania oświadczenia majątkowego, a jeśli jest bezrobotny to rejestruje się w urzędzie pracy i nie odmawia propozycji odpowiedniego zatrudnienia czy udziału w aktywizacji zawodowej.
Na podstawie:
Wyrok WSA w Białymstoku z 23 października 2012 r., sygn. akt II SA/Bk 645/12, nieprawomocne.